Thursday, April 29, 2004

دارو؛ بايدها و نبايدها

• هميشه برچسب دارو را به دقت بخوانيد.
• دارو را دقيقاً به همان اندازه و در همان وقت كه پزشك تعيين كرده است، مصرف نماييد.
• اگر شما به پزشكان مختلف مراجعه مي‌كنيد، فهرست تمامي داروها و مقدار مصرف آنها را براي تمامي پزشكان ببريد. هر پزشك بايد دقيقاً بداند كه شما چه داروهايي مصرف كرده يا مي‌كنيد.
• اگر داروهاي مختلفي استفاده مي‌كنيد، يك جدول هفتگي تهيه كنيد و از پزشك خود بخواهيد زمان استفاده‌ي صحيح دارو‌ها را براي شما علامت بزند.
• در صورت امكان و وجود دارو، فقط از يك داروخانه براي تهيه‌ي تمامي داروهايتان استفاده كنيد. دكتر داروساز مي‌تواند شما را به خوبي راهنمايي كند.
• اطمينان حاصل كنيد كه خانواده‌ي شما، نوع داروهايي كه مصرف مي‌كنيد و حدود زمان مصرف آنها را مي‌دانند تا در صورت لزوم به شما ياداوري كنند.
• هرگز دارويي را بدون مشورت با پزشك قطع نكنيد. تغيير مقدار و زمان مصرف دارو نيز تنها با دستور پزشك تجويز كننده، صحيح است.
• داروي فرد ديگري را براي خود آزمايش نكنيد!
• به تاريخ مصرف روي جعبه‌ي دارو توجه كنيد. در هيچ حالي داروي تاريخ گذشته را مصرف نكنيد.
• قرص و كپسول‌ها را هيچگاه نشكنيد، له نكنيد، نجويد يا در مايعات حل نكنيد، مگر اينكه پزشك شما اين اجازه را داده باشد. بسياري از داروها تا وقتي به همان شكل اوليه «قورت» داده نشوند، به درستي عمل نخواهند كرد.

منبع: FamilyDoctor.org

خبرهايي از مجله‌ غدد درون‌ريز و متابوليسم ايران

درمان درازمدت جايگزيني با تستوسترون بر دانسيته‌ي استخوان مردان هيپوگناد مي‌افزايد
طبق آخرين پژوهش‌هاي دكتر اشرف امين‌الرعايا در مركز تحقيقات غدد درون‌ريز دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، كمبود آندروژن دانسيته‌ي استخوان را كم مي‌كند اما درمان جايگزيني با تستوسترون در مرداني كه دچار هيپوگناديسم هستند، از ميزان استئوپروز مي‌كاهد.
منبع: www.ijem.org

آخرين خبرها از كم‌كاري مادرزادي تيروئيد
گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه شيوع بيماري «كم‌كاري مادرزادي تيروئيد» در ميان نوزادان دماوندي نيز مانند نوزدان تهراني بالاست. آخرين نتايج اين پژوهش از طرف مركز تحقيقات غدد درون‌ريز دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي به تازگي منتشر شده است و نشان مي‌دهد كه شيوع اين بيماري در تهران 1 نفر به ازاي هر 933 نوزاد متولد شده، و در دماوند 1 نفر به ازاي هر 1042 نوزاد متولد شده است كه بسيار بيشتر از ديگر كشورهاست. در اروپا و ايالات متحده آمريكا شيوع «كم‌كاري مادرزادي تيروئيد» معمولاً حدود يك نفر در هر 3000 تا 4000 تولد زنده است. پژوهش‌هاي محققان ايراني در اين زمينه ادامه دارد. براي دريافت آخرين اخبار به نشاني ذيل مراجعه نماييد:
http://erc.ac.ir/sch

زياد بودن دور كمر و بالا بودن چربي خون: دو عامل خطرساز مهم بيماري‌هاي قلبي
پژوهشگران مركز تحقيقات غدد درون‌ريز و متابوليسم وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، در مطالعه‌اي نشان دادند كه همراهي دو عامل زياد بودن اندازه‌ي دور كمر و بالا بودن چربي (تري‌گليسريد) خون، فرد را مستعد بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي مي‌كند. طبق اين تحقيق، در افرادي كه دو عامل فوق را دارا هستند، چاقي (زيادي BMI)، افزايش كلسترول بد (LDL-C)، و كاهش كلسترول خوب (HDL-C) بيشتر ديده مي‌شود كه همگي از ع.امل مهم خطرساز بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي هستند.
منبع: www.ijem.org

بيماران تالاسمي هنوز دچار اختلال رشد و بلوغ هستند
دكتر فرزاد حدايق پژوهشي در بيمارستان شريعتي دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان انجام داده‌است كه نشان مي‌دهد مبتلايان به تالاسمي دچار اختلال رشد و كاهش وزن هستند. بيشترين ميزان كاهش وزن در افراد با سن بيشتر از 14 سال ديده مي‌شود. عدم كنترل فريتين پلاسما نقش مهمي در تأخير بلوغ در اين بيماران دارد.
منبع: www.ijem.org

Monday, April 19, 2004

اگر ديابتي هستيد: از پاهاي خود مانند چشم‌هايتان محافظت كنيد!

يكي از بدترين عوارض بيماري قند (ديابت)، عوارض مربوط به «پا» است. بله «پا»! همين پايي كه رويش ايستاده‌ايد و «حكيم» را مي‌خوانيد! اگر شما يا هر يك از اعضاي خانواده‌تان مبتلا به ديابت است، بايد احتياط‌هاي لازم را در مورد پا به جا آوريد. شايد بهتر است بدانيد ـ و بترسيد! ـ كه پس از تصادفات، ديابت مهمترين عامل قطع پا در جهان است!
ديابت به پا چه ربطي دارد؟ ربط دارد، خوب هم ربط دارد! يكي از عوارض مهم ديابت، از بين رفتن حس لامسه است (كه پزشكان به آن نروپاتي مي‌گويند). اختلال در حس لامسه بخصوص در پا ـ و البته مشكلات ديگري كه به سبب ديابت به وجود مي‌آيد ـ باعث مي‌شود كه فرد ديابتي متوجه آسيب و زخم در پاي خود نشود و به همين ترتيب زخم بدتر و بدتر مي‌شود تا جايي كه ديگر قابل درمان نيست و در مراحل پيشرفته‌ي زخم، پزشكان مجبور مي‌شوند براي حفظ جان بيمار، پاي وي را قطع كنند! ناراحت شديد؟ ناراحت نشويد! امروز 5 نكته‌ي حياتي را ياد خواهيد گرفت كه عمل به آنها در هر فرد ديابتي، از به وجود آمدن «پاي ديابتي» جلوگيري مي‌كند.

1- كفش!
استفاده از كفش مناسب مهمترين كار است. كفش مناسب بايد اندازه‌ي پا باشد، رويه‌ي نرم و ترجيحاً چرمي داشته باشد، و چند سانتي‌متر از كف زمين بلندتر باشد تا از ضربه‌ي مستقيم به پا جلوگيري كند. پوشيدن دمپايي و كفش‌هاي نوك تيز با پاشنه‌ي بلند مناسب نيست. هر بار قبل از به پا كردن كفش و هر دفعه پس از در آوردن آنها، بايد داخل كفش را چك كرد تا چيزي مانند سنگ ريزه يا حتي ميخ خود كفش داخل آن نباشد.

2- نگاهم كن...
كمي عاشقانه به نظر مي‌رسد ولي بايد پاهاي خود را مهربانانه نگاه كنيد. زخم‌ها و آسيب‌ها در افراد ديابتي ممكن است بدون درد باشند و فقط با نگاه كردن مشخص شوند. اگر فرد ديابتي در خانواده‌ي شما پير هستند، شما هر شب پاي ايشان را كنترل كنيد و به همه‌ي جوانب آن دقت نماييد. هر زخم، خراش، تاول، و بريدگي يك زنگ خطر است و بايد آن را تحت نظر گرفت.

3- دنگ دنگ، زنگ ورزش...
كي گفته افراد ديابتي از ترس پا نبايد ورزش كنند؟ ورزش براي افراد ديابتي حكم نوشدارو براي سهراب را دارد! اما واضح است افراد ديابتي كه در معرض مشكلات «پاي ديابتي» قرار دارند، نبايد هر ورزشي را انجام دهند. ورزش‌هاي مناسب در اين بيماران شنا، دوچرخه‌سواري، پاروزني و كلاً ورزش‌هاي بالاتنه است. فوتبال چي؟! فوتبال هم خوب است ولي فقط تماشا كردنش!!

4- همون كه همه مي‌دونيم...
سيگار! افراد ديابتي به هيچ وجه نبايد سيگار بكشند. سيگار با اختلال در رگ‌هاي پا، جلوي خونرساني كامل به پا و زخم‌ها را مي‌گيرد و به اين ترتيب نمي‌گذارد زخم‌ها خوب شوند. به هر جهت بهتر است بين سيگار و «پا»ي عزيز(!)، جناب «پا» را انتخاب كنيد...

5- پر قو!
پاي افراد ديابتي خيلي ناز نازي است و بايد لاي پر قو نگهداري شود! بايد روزانه پاها را شست و با كمك پارچه‌اي نرم خشك كرد. مي‌توان از روغن يا كرم‌هاي نرم كننده براي پوست خشك استفاده كرد (ولي نبايد اين مواد را به لاي انگشتان ماليد). بايد جوراب‌هاي نخي پوشيد و مرتب آنها را تعويض كرد. در مورد كفش مناسب كه صحبت كرديم. ناخن‌ها را بايد به طور مستقيم (و نه هلالي) گرفت و قند خون را در حد مطلوب كنترل كرد، و در صورت ديدن هر گونه ضايعه در پاي خود به پزشك مراجعه نمود.

مطالب درج شده در اين مقاله از نوشته‌هاي دكتر باقر لاريجاني اخذ شده است.

Monday, April 12, 2004

5 نكته در مورد بهداشت روان خانواده

1. بهداشت روان در خانواده مانند ديگر موارد بهداشتي به تمام افراد خانواده مرتبط است. امروزه مشكلات رواني را جزو بيماري‌هاي واگيردار مي‌دانند، به اين قسم كه مي‌توانند از فردي به فرد ديگر سرايت كنند. بنابراين سلامت روان هر يك از افراد خانواده براي حفظ سلامت ديگر افراد ضروري است.
2. ياد بگيريد احساساتتان را به شيوه مناسبي بروز بدهيد: خودخوري و مخفي نگهداشتن احساساتي مثل خشم يا ناكامي در درون خويش انرژي فوق العاده‌اي را مي طلبد و مي تواند باعث بروز مشكلاتي در روابط شما در خانواده، محيط كار، دانشگاه، يا مدرسه شود. اين نكته بسيار مهم است كه شما به نزديكانتان اجازه بدهيد از آنچه شما را آزار مي دهد با خبر شوند و در صورت امكان به ياري شما بيايند. سعي كنيد مشكلات خود را با آرامش و در فرصت مناسب براي نزديكان خود مطرح و از آنها مشورت بگيريد. حتا اگر افراد خانواده نتوانند كاري براي شما انجام دهند، اطلاع از مشكل شما در روابطتان كمك خواهد كرد.
3. قبل از عمل فكر كنيد: احساسات مي توانند بسيار قدرتمند و قوي باشند. اما قبل از آنكه شما تحت تأثير احساساتتان قرار بگيريد و چيزي بگوييد يا عملي انجام بدهيد كه موجب تاسف شما شود به نتايج منفي يا مثبت آن توجه كنيد.
4. در حفظ تعادل زندگيتان بكوشيد: مشكلات خانه، محل كار، يا مدرسه را براي خود عقده نكنيد. بيشتر بر جنبه‌هاي مثبت زندگي‌تان تأكيد داشته باشيد. وقت بيشتري براي كارهايي بگذاريد كه باعث تفريح و انبساط خاطر شما و خانواده مي‌شوند.
5. به سلامت جسمي خود اهميت بدهيد: سلامت روحي و جسمي شما دو روي يك سكه هستند. از بدن خود با ورزش مداوم، تغذيه مناسب، و خواب كافي مراقبت كنيد. هرگز خود را اسير الكل و مواد مخدر و مواد شادي بخش كاذب نكنيد. اين مواد به مرور روان شما را به نابودي خواهند كشاند و مشكلات رفتاري در خانواده را موجب خواهند شد.

بر گرفته از وب سايت familydoctor.com
ترجمه: خانم مژگان عباسلو

Monday, April 05, 2004

پرسش و پاسخ‌هاي رايج خانواده‌ها در مورد دندان‌هاي كودك

س: آيا شير دادن به نوزاد از طريق سينه‌ي مادر در پيشگيري از پوسيدگي دندان كودك بهتر از شير دادن با شيشه‌ي شير است؟
ج: بسياري از متخصصان تغذيه‌ي نوزاد از سينه‌ي مادر را در عوض تغذيه با شيشه‌ي شير به منظور تأمين سلامت كلي نوزاد، توصيه مي‌كنند. با وجود اين، تغذيه با شير مادر نيز همانند تغذيه از طريق شيشه‌ي شير مي‌تواند منجر به پوسيدگي دندان نوزاد شود. براي جلوگيري از پوسيدگي زودرس دندان كودكان بايد به نكات ذيل توجه كرد:
• نبايد به كودك در طول شب شير داد. بعضي از مادران شب‌ها بچه‌ي خود را به رختخواب مي‌برند و در همين حال به وي اجازه مي‌دهند به هر ميزان كه دوست دارد شير بخورد. اين كار درست نيست. در اين حالت شير در دهان كودك باقي مي‌ماند و موجب ساخته شدن پيوسته‌ي اسيد در طول شب مي‌شود و اين اسيد موجب خرابي دندان‌ها مي‌گردد.
• نبايد به كودك اجازه داد در حالي كه شيشه‌ي شير در دست دارد، مدت‌ها قدم بزند.
• انجمن دندانپزشكان آمريكا توصيه كرده است كه كودكان از بدو تولد به استفاده از ليوان (به حاي شيشه‌ي شير و پستانك) تشويق شوند.

س: آيا اشكالي ندارد كه كودك من انگشت شستش را مي‌مكد؟
ج: مكيدن شست براي نوزادان طبيعي است و اين عادت معمولاً تا سن 2 سالگي خودبخود بر طرف مي‌شود.
اگر كودك شما پس از سن 2 سالگي هنوز شستش را مي‌مكند، تا سن چهار سالگي او را به انجام ندادن اين كار تشويق كنيد.
مكيدن شست پس از 4 سالگي مي‌تواند موجب كجي دندان‌ها، برهم خوردن نظم دندان‌ها، و مشكلات بلع شود (حتماً به دندانپزشك مراجعه نماييد).

س: آيا اشكالي ندارد كه كودك من از پستانك استفاده كند؟
ج: اين كار اشكالي ندارد اما هيچ گاه پستانك را به شكر، عسل، يا مايعات شيرين آغشته نكنيد. در عوض:
• سعي كنيد كودكتان قبل از سن 2 سالگي پستانك را ترك كرده باشد.
• به ياد داشته باشيد كه وقتي مجبور هستيد بين پستانك و عادت مكيدن انگشت يكي را براي كودك اتخاب كنيد، با تجه به اينكه هيچ كدام تا 2 سالگي از نظر بهداشتي فرقي ندارد، پستانك انتخاب بهتري است. زيرا گرفتن پستانك از كودك بسيار راحت‌تر از گرفتن انگشت از او است!

س: بهترين راه براي مسواك زدن دندان‌هاي كودك چيست؟
ج: بايد از مسواك نرم (Soft) استفاده كنيد. حركات دايره‌اي و موجي بر روي همة سطوح دندان، بخصوص نواحي اتصال دندان به لثه انجام دهيد. هنگامي كه نوزاد شما قادر به تف كردن شد، تكه‌ي كوچكي خمير دندان حاوي فلورايد را بر روي مسواك اضافه كنيد. خانواده بايد از دندانپزشك بخواهند كه در هنگام ويزيت كودكان، نحوة صحيح مسواك زدن را به آنان بياموزد.

س: آيا احتمال دارد ميكرب‌هاي خطرناكي كه مي‌توانند به دندان‌هاي كودك آسيب برسانند، توسط خود من به او منتقل شود؟
بله. ميكرب‌هاي عامل پوسيدگي دندان مي‌توانند از طريق تماس منتقل شوند؛ مانند زمني كه كودك دست خود را در دهان شما و سپس در دهان خودش قرار مي‌دهد. به همين علت است كه شما نيز بايد حتماً دندان‌ها و لثه‌ي خود را سالم و بهداشتي نگه داريد.
همچنين، پژوهش‌ها نشان داده است از لحظه‌اي كه يك زن باردار خون خود را با جنينش قسمت مي‌كند، هر عفونت دنداني مانند پوسيدگي دندان يا بيماري‌هاي لثه مي‌توانند كودك را آلوده كنند. بر طبق گزارش‌هاي «انستيتيوي ملي تحقيقات دندان و فك و صورت» در «انستيتوي ملي سلامت (آمريكا)»، بيماري‌ها و عفونت‌هاي دهاني در بچه‌هاي زود به دنيا آمده (پرترم) و نوزادان با وزن كم هنگام تولد (LBW) بيشتر ديده مي‌شود.

س: از چه هنگامي بايد از خمير دندان حاوي فلورايد براي كودكم استفاده كنم؟
ج: از وقتي كه كودك شما قادر به تف كردن باشد. فلورايد ماده‌ي مفيدي است كه براي استحكام دندان‌ها لازم است ولي بايد به ميزان مناسب مصرف شود. كودكان در اوايل زندگي دوست دارند مقدار زيادي از خميردندان را ببلعند و اين عمل ممكن است به بيماري «فلوروز» منجر شود كه موجب تغيير رنگ دندان‌ها خواهد شد. به خاطر داشته باشيد، حتي اگر در منطقه‌اي زندگي مي‌كنيد كه به آب خوراكي آنجا فلورايد اضافه مي‌شود، بازهم بايد از خمير دندان داراي فلورايد استفاده نماييد. فلورايد در هر دو شكل موضعي (مانند فلورايد خمير دندان) و خوراكي (مانند فلورايد آب و غذاها) براي بدن لازم است.

مأخذ: http://health.yahoo.com/centers/oral_care/315.html